Το νερό

Είναι λάθος να πιστεύει κανείς ότι το νερό, κατά τη διάρκεια των γευμάτων, μας παχαίνει. Φαίνεται να υπάρχει παρεξήγηση μεταξύ μιας περιστασιακής αύξησης του βάρους – οφειλόμενης σε κατακράτηση υγρών – και μιας πραγματικής αύξησης του βάρους – οφειλόμενης στην αύξηση του λιπώδους ιστού. Όταν χρησιμοποιούμε ως όργανα μέτρησης την ζώνη του παντελονιού ή την φούστα ή την ζυγαριά (μόνη της), δεν είναι εύκολο να διακρίνουμε τις δυο αυτές καταστάσεις. Χρειάζεται να γίνει ταυτόχρονα λιπομέτρηση, ώστε να διαπιστώσουμε αν πρόκειται για κατακράτηση υγρών ή για αύξηση του λίπους. Το «πρήξιμο» και η κατακράτηση υγρών (με εξαίρεση οιδηματώδεις καταστάσεις που σχετίζονται με ασθένειες), εξαφανίζονται σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ η αύξηση του λιπώδους ιστού παραμένει, μέχρι να πραγματοποιήσουμε υποθερμιδική δίαιτα.

Το νερό είναι απαραίτητο για τη ζωή και ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΘΕΡΜΙΔΕΣ. Αντίθετα, πίνοντας κατά τη διάρκεια του γεύματος, δημιουργείται αίσθημα κορεσμού, καθώς με το νερό διογκώνονται οι φυτικές ίνες μέσα στο στομάχι. ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΕΙΩΣ ΑΝΑΚΡΙΒΕΣ ΟΤΙ ΤΑ ΓΑΣΤΡΙΚΑ ΥΓΡΑ ΑΡΑΙΩΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΕΤΣΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΕΙ Η ΠΕΨΗ. ΜΑΛΙΣΤΑ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ: Η ΠΕΨΗ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΕΤΑΙ !!!

Θα έπρεπε να πίνει κανείς νερό ακόμα και αν δεν διψάει. Έτσι η ενδεχόμενη κατακράτηση (που αντιδραστικά παρατηρείται όταν η λήψη υγρών είναι μειωμένη), θα υποχωρήσει και θα λειτουργήσει καλύτερα και ο μεταβολισμός.

Χρειάζονται τουλάχιστον 6 ποτήρια νερό την ημέρα, καλύτερα 8 και μάλιστα σε περιόδους υψηλών θερμοκρασιών θα έπρεπε να καταναλώνουμε τουλάχιστον 10.

Τα αναψυκτικά

Μπορεί όμως κάποιος ν’ αντικαταστήσει το νερό με τα αναψυκτικά; Αν και θα ήταν προτιμότερο ν’ αποφευχθεί – διότι μπορεί να οδηγήσει σε εξάρτηση – αν αυτά είναι light δεν υπάρχουν ιδιαίτερα προβλήματα, καθότι περιέχουν μεν ανθρακικό (το οποίο το πολύ - πολύ θα δημιουργήσει ένα αίσθημα μετεωρισμού, που όμως θα εξαφανιστεί γρήγορα), αλλά δεν περιέχουν ζάχαρη. Πράγματι το μεγαλύτερο πρόβλημα δημιουργείται από την ζάχαρη των αναψυκτικών

Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι δυο ποτήρια αναψυκτικό την ημέρα, πλέον των ημερήσιων θερμίδων συντήρησης σε ένα άτομο με μέσο σωματικό βάρος και μέτρια φυσική δραστηριότητα, έχουν σαν αποτέλεσμα αύξηση του βάρους κατά 200γρ. την εβδομάδα, δηλαδή κατά 10 κιλά το χρόνο !!!

Ίσως λοιπόν θα ήταν καλύτερα να αντικαταστήσουμε τα αναψυκτικά, καταναλώνοντας νερό με λεμόνι ή πράσινο τσάι.

Τα αλκοολούχα

Παρόμοια αύξηση (10 κιλά το χρόνο !!!) προκαλεί ή λήψη 2 ποτηριών κρασιού ή 1 ποτηριού ουίσκι (συνοδευόμενου από «λίγους» ξηρούς καρπούς και «λίγα» τσιπς) την ημέρα, πέραν των ημερήσιων θερμίδων συντήρησης σε ένα άτομο με τα χαρακτηριστικά του προηγούμενου παραδείγματος. Να τονίσουμε εδώ, ότι το χειρότερο για τη «σιλουέτα» είναι ένα ή περισσότερα αλκοολούχα με «πολλούς» ξηρούς καρπούς και τσιπς !!! Μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να ξεπεράσουμε μέσα σε ένα βράδυ, στο «μπαράκι», τις θερμίδες όλου του 24ώρου (2000-3000 θερμίδες !!!)

Πόσο αλκοόλ λοιπόν πρέπει να καταναλώνουμε; Φαίνεται, ότι το φυσιολογικό όριο είναι το 10% των ημερησίων θερμίδων. Έτσι ένα μέσου σωματικού βάρους άτομο, με μέτρια φυσική δραστηριότητα, που πρέπει να λαμβάνει περίπου 2000 θερμίδες, θα μπορούσε να καταναλώνει 200 θερμίδες την ημέρα από αλκοόλ (π.χ. 2,5 ποτηράκια κρασί) και 1800 θερμίδες τροφής.

Όσο αφορά το όριο πέραν του οποίου κανείς ωθείται στον αλκοολισμό, είναι παγκοσμίως αποδεκτό ότι δεν πρέπει η κατανάλωση να υπερβαίνει τα 14 ποτήρια την εβδομάδα στις γυναίκες και τα 21 ποτήρια την εβδομάδα στους άντρες. Στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι οι διάφορες μεζούρες αλκοολούχων, έχουν τελικά σχεδόν την ίδια περιεκτικότητα σε αλκοόλ. Η ποσοτική διαφορά μεταξύ των δυο φύλων, οφείλεται στο ότι μεγαλύτερη μυϊκή μάζα, μεγαλύτερη ποσότητα αίματος και μεγαλύτερες μεταβολικές ανάγκες, έχουν σαν αποτέλεσμα μεγαλύτερη ανοχή στο αλκοόλ. Επιπλέον οι γυναίκες μεταβολίζουν δυσκολότερα το αλκοόλ, εξαιτίας της μειωμένης διαθεσιμότητας κάποιων ειδικών ενζύμων.

Πέραν της ποσότητας μεγάλη σημασία έχει και η λήψη αλκοόλ με ή χωρίς φαγητό, καθώς και ο συνδυασμός με συγκεκριμένες τροφές. Πράγματι η απορρόφηση του αλκοόλ, αρχίζει από το στομάχι, αντίθετα με τα θρεπτικά συστατικά των οποίων η απορρόφηση αρχίζει από το λεπτό έντερο. Εδώ να θυμίσουμε ότι οι θερμίδες του αλκοόλ θεωρούνται «κενές» καθότι δεν προσφέρουν σε θρεπτικά συστατικά. Η απορρόφηση λοιπόν, αυξάνεται αν η λήψη γίνεται με άδειο στομάχι, αν καταναλώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα, αν περιέχει περισσότερους αλκοολούχους βαθμούς (και σε αυτήν την περίπτωση αυξάνεται και η βλάβη που προκαλείται στο γαστρικό βλεννογόνο). Επίσης όταν το ποτό είναι και αεριούχο ταυτόχρονα (μπύρα, σαμπάνια), λόγω της αυξημένης αιμάτωσης του γαστρικού βλεννογόνου, υπάρχει και αυξημένη απορρόφηση.

Όσο αλκοόλ δεν απορροφηθεί στο στομάχι, απορροφάται στο 12δάχτυλο. Σε κάθε περίπτωση 30-60 λεπτά μετά την πρόσληψη, εμφανίζεται η μέγιστη συγκέντρωση στο αίμα και στη συνέχεια το αλκοόλ μεταφέρεται σε όλον τον οργανισμό. Όσο μεγαλύτερη είναι η αιμάτωση κάποιου οργάνου, τόσο περισσότερο αλκοόλ δέχεται. Έτσι ο εγκέφαλος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το πιο «αλκοολικό» όργανο !!! Στη συνέχεια το 10% αποβάλλεται από τον οργανισμό και το 90% μεταβολίζεται στο συκώτι σε ακεταλδεϋδη, μια τοξική ουσία.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι το αλκοόλ διεγείρει την όρεξη με αποτέλεσμα να δημιουργείται φαύλος κύκλος: «περισσότερο πίνω, περισσότερο τρώω, περισσότερο παχαίνω και εφόσον το σώμα μου δε μου αρέσει, πίνω και άλλο για να βρω στήριγμα κ.ο.κ.»

Η κατάχρηση αλκοόλ, προκαλεί:

- κυκλοφοριακά προβλήματα: απότομες αυξομειώσεις της πίεσης, ευθραυστότητα των τριχοειδών αγγείων, μεγαλύτερο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.

- γαστρεντερικά προβλήματα: αρχικά λιπώδη διήθηση του ήπατος, αργότερα αλκοολική ηπατίτιδα και ακολουθεί η κύρωση. Επίσης αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στόματος, οισοφάγου, στομάχου, ήπατος, παγκρέατος.

- ενδοκρινικά προβλήματα: ανικανότητα και μείωση της γονιμότητας στον άντρα, ανωμαλίες του κύκλου στη γυναίκα.

- νευρολογικά προβλήματα: μείωση της μνήμης, ευερεθιστότητα, πνευματική σύγχυση, κατάθλιψη, μυϊκή αδυναμία, κράμπες.

- αυξημένη πιθανότητα τροχαίου ατυχήματος: λόγω μείωσης των αντανακλαστικών και μειωμένης αντίληψης του κινδύνου.

Αντίθετα λογικές ποσότητες αλκοολούχων, βοηθούν στην πέψη, επαναφέρουν «τις χαρές της ζωής» και εμμέσως βελτιώνουν την λειτουργία του μεταβολισμού. Ειδικά το κόκκινο κρασί, λόγω των φλαβονοειδών που περιέχει, αυξάνει την HDL (την λεγόμενη καλή χοληστερίνη) με αποτέλεσμα να μειώνεται η δημιουργία θρόμβων και η εμφάνιση εμφραγμάτων. Μάλιστα σε μελέτη που έγινε στην Γαλλία, διαπιστώθηκε ότι η αύξηση της HDL είναι τόσο μεγαλύτερη, όσο μεγαλύτερη είναι η ποσότητα κόκκινου κρασιού που καταναλώνεται !!! Προσοχή όμως στις βλάβες των άλλων οργάνων !!!

Συμπερασματικά:

• πίνουμε αρκετό νερό
• αποφεύγουμε τα αναψυκτικά
• λαμβάνουμε υπόψιν ότι το αλκοόλ δεν είναι φάρμακο, ούτε θρεπτικό συστατικό. Δεν μπορεί να συστηθεί, ούτε να απαγορευτεί στους υγιείς ανθρώπους. Αν κανείς δεν συνηθίζει να πίνει, δεν χρειάζεται να το αρχίσει. Αν πίνει και είναι υγιής, αρκεί να μην ξεπερνά τα όρια.

Βασίλης Λ. Ζημιάρης

Ειδικός Παθολόγος

Μετεκπαιδευμένος στην Παχυσαρκία

Μετεκπαιδευμένος στην Αισθητική Ιατρική

Master 2ου επιπέδου στην Αισθητική Ιατρική